İnsan Ticareti İle Mücadele Programı
Türkiye geçmişte uluslararası göç akımları bağlamında, göç veren ülke konumunda iken; bugün hedef ülke konumuna gelmiştir. Türkiye’ye yönelen akımları şekillendiren başlıca etmenler, bu ülkelerdeki siyasal istikrarsızlıklar, gelir dağılımındaki adaletsizlik, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar ve özellikle kadın göçünü arttırıcı bir etken olarak da cinsiyet temelli eşitsizliklerdir. Türkiye coğrafi konumu, demokratik ve ekonomik yapısı ve diğer bölge ülkelerine göre gelişmişliği nedeniyle insan ticareti sürecinden etkilenmektedir. Daha iyi bir hayat beklentisi ile ülkemize gelen kişiler, özellikle kadınlar, cinsel ve işgücü sömürüsü amaçlı insan ticaretinin hedefi olmaktadırlar.
İnsan ticareti, en geniş anlamıyla, bir kimsenin zor kullanılarak istemediği işlerde çalışmaya zorlanması ve kişinin emeğinin üzerinden maddi kazanç elde edilmesi anlamına gelir. Yani, mağdurun, emeğinin sömürüldüğü ve birçok insan hakları ihlaline maruz kaldığı bir süreçtir. Bu süreç, mağdurun kazancına el konulması, özgürlüklerinin kısıtlanmasının yanı sıra şiddet ve yaşamsal riskleri de içerebilir. İnsan ticaretinin çeşitli formları arasında en çok görünenler, fuhuşa zorlama, ev hizmetleri, fabrika, tarla, atölyelerde zorla çalıştırmadır. Erkekler, kadınlar ve çocuklar insan ticareti suçunun mağdurları olabilirler. Bir ülkenin kendi vatandaşları insan ticareti mağduru olabilirler ancak göçmen işçiler yabancı olmanın verdiği dezavantajla insan tacirlerinin tuzağına daha kolay düşmektedirler.
Türkiye bu suçla 2000’li yılların başından itibaren mücadele etmektedir. İlgili uluslararası sözleşmeler onaylanmış, yasal düzenlemeler yapılmış, güvenlik güçleri ve yargı mensuplarına yönelik eğitimler yapılmış ve bir mağdur destek sistemi oluşturulmuştur.
İKGV, Türkiye’de insan ticareti ile mücadele konusunda harekete geçen ilk sivil toplum kuruluşudur. 2003 yılında “İnsan Ticareti ile Mücadele Programı” Vakıf uzmanları tarafından geliştirilmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu program kapsamında yapılan faaliyetler arasında toplumun ve konuyla ilgili devlet görevlilerinin - kolluk kuvvetleri, yargı mensupları, sağlık hizmeti sunucuları- insan ticareti konusunda bilgilendirilmesi için eğitimler düzenlenmesi, bilgilendirici materyal geliştirilmesi ve dağıtılması, insan ticareti mağdurlarına destek sunulması ve ulusal/uluslararası ağların oluşturulması yer alır. İKGV, bu süreçte İçişleri Bakanlığı ile işbirliği protokolleri imzalamıştır. İKGV uzmanları, 2003 yılından bu yana konuyla ilgili ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip etmekte, tek olarak veya ortaklarla çalışmalar yürütmekte; deneyimlerini ulusal ve uluslararası platformlarda paylaşmaya devam etmektedir.